martxoa 30, 2011

JUAN GARMENDIA LARRAÑAGA ETA ARAMAIXO



Juan Garmendia Larrañaga Tolosako etnografo handiak beste liburu berri bat -"Agerkari etno-historikoa. Nere paperetatik / Escaparate etno-histórico. Fondo de escritorio"- aurkeztu zuen martxoaren 25ean Tolosan. Esan behar dut, pozez gainera, liburu hori niri eskaini didala egileak, urtetako adiskidetasunari egiaztapen-zigilua eman nahi izan balio bezala. Eskerrik asko, Juan! Eta segi lanean, orain arte bezain emaritsu.
Juan Garmendia Larrañaga 1976an “ezagutu” nuen, hain zuzen ere Aramaioko etnografiari buruz artikulu batzuk Diario Vascon argitaratu zituenean. Berak sarritan aitortu didanez, egun zoragarriak eman zituen Aramaixon, baserriz baserri eta artisau batengandik hurrengoarengana ibili zelarik. Bixente Muñoa, Julian Urzelay, Benito Oar, Norberto Jauregi, Patxi Izaga, Urdungioko Iñaxio Larrañaga, Salasango Julian Unzueta, Keixtiko Pedro Bengoa, Liñatzako Eugenio Ugarte eta bere seme Basilio izan zituen berri-emaile, besteak beste. Baita, oso gogotsu ere, Maria Leaniz Barrutia, Santa Cruz apaiza zenaren eskutitzak gordetzen zituena.
Nik uste dut gaurkoan, Juan Garmendiaren azken liburua aitzakia hartuta, onena dela gonbidapen bat egitea irakurleari, batez ere aramaixoarrari, ondoko helbide honetara jo dezan. Benetako altxor bat aurkituko du:
Eta beheko lerroetara, Juanek aramaixoarron ahotik jasotako zenbait kanta aldatu ditut, iraganeko egunak gogora ditzagun!
“Ganadua besteren belardira pasatzen zenean, norbaitek ikusten bazuen, kantatzen zuen:
“Libiri eta labore, nun dek ganadu zaiñe; beien ganadu zaiñe, orraberako XX (ganadu jabearen izena) kaka ganadu zaiñe”
Edo belarra izan beharrean, landutako solora sartzen bazen ganadua, kantua honako hauxe zen:
“Or goiko landetan, eperra kantetan, or beko pagadixen usue kantetan; orraberako XX (ganadu jabearen izena) gerriraño kaketan”

iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina